Τι είναι ειδική διαπαιδαγώγηση;
Η ειδική διαπαιδαγώγηση ή αλλιώς ειδική αγωγή, είναι η επιστήμη που ασχολείται με την εκπαίδευση παιδιών / εφήβων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, έχοντας ως στόχο την ενσωμάτωσή τους είτε στο σχολικό πλαίσιο, είτε στα ατομικά προγράμματα μάθησης. Κάθε ειδική προσέγγιση που προσφέρεται σε ένα παιδί, η οποία είναι διαφορετική σε σχέση με εκείνη που προσφέρεται στα υπόλοιπα παιδιά της ηλικίας του, αποτελεί κομμάτι της ειδικής διαπαιδαγώγησης – ειδικής αγωγής.
Η ειδική διαπαιδαγώγηση είναι το έργο του ειδικού παιδαγωγού και αφορά στην μαθησιακή υποστήριξη σε παιδιά με
- Ειδικές μαθησιακές δυσκολίες (Δυσλεξία, Δυσαριθμησία, Δυσορθογραφία, Δυσγραφία, Δυσπραξία)
- Γενικές μαθησιακές δυσκολίες
- Δυσκολίες Λόγου / Ομιλίας (Δυσκολίες που επηρεάζουν την επίδοση του παιδιού στο σχολείο, την επικοινωνία και την σχέση του με τους συνομηλίκους)
- Νοητική υστέρηση (οριακή, ελαφριά, μέτρια, σοβαρή, βαριά)
- Διαταραχές της συγκέντρωσης / προσοχής ΔΕΠ-Υ
- Αναπτυξιακές διαταραχές (π.χ. Αυτισμός)
- Αισθητηριακά ελλείμματα (ακοής/όρασης που επηρεάζουν άμεσα την κοινωνικοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού και τη σχολική του επίδοση)
- Δυσκολίες στη συμπεριφορά - προσαρμογή (επιθετικότητα, εκρήξεις θυμού, δυσκολία στην συναναστροφή με συνομηλίκους , εριστική συμπεριφορά κ.α)
- Κινητικές δυσκολίες (δυσκολίες που εμποδίζουν την ομαλή ένταξη του παιδιού στο σχολικό περιβάλλον και χρίζουν αναπροσαρμογής του εκάστοτε περιβάλλοντος)
Ο ειδικός παιδαγωγός αποτελεί την σύνδεση του σχολείου και του πλαισίου αποκατάστασης, καθώς έχει γνώσεις σχετικά με τη σχολική ύλη, κατανοεί τις ανάγκες της σχολικής καθημερινότητας, συνεργάζεται με τους δασκάλους, αλλά μπορεί να διαχειρίζεται παράλληλα λόγω της κατάρτισής του, θέματα ψυχικής υγείας και διαταραχών συμπεριφοράς. Επιπλέον είναι καταρτισμένος να παρέχει πρακτικές συμβουλές διαπαιδαγώγησης στους γονείς.
Στόχος του μαθησιακού προγράμματος είναι να βοηθήσει τους μαθητές που παρουσιάζουν χαμηλή επίδοση στο σχολείο να ξεπεράσουν τις δυσκολίες τους, να ανακαλύψουν τα δυνατά τους σημεία, να καλύψουν τυχόν μαθησιακά κενά, να εξελίξουν την αυτοπεποίθησή τους και να ενταχθούν ομαλότερα στο σχολικό περιβάλλον.
Πιο συγκεκριμένα οι τομείς που επικεντρώνεται το πρόγραμμα ειδικής διαπαιδαγώγησης είναι:
- Εκμάθηση φωνολογικής ενημερότητας
- Διδασκαλία ανάγνωσης και ορθογραφίας
- Ανάπτυξη και εμπλουτισμός λεξιλογίου
- Εκμάθηση γραμματικών και συντακτικών κανόνων
- Εφαρμογή τεχνικών για την κατανόηση κειμένου με κλιμακούμενη δυσκολία
- Μεθοδολογία έκθεσης
- Ενίσχυση αντιληπτικών ικανοτήτων (μνήμη , οπτική αντίληψη, λογική σκέψη κ.α.)
- Διδασκαλία λογικομαθηματικής σκέψης - μαθηματικά
- Εκμάθηση στρατηγικών για τη μελέτη των μαθημάτων του σχολείου
- Εκμάθηση τεχνικών οργάνωσης για τη μελέτη στο σπίτι (σχεδιαγράμματα, πίνακες κ.α.)
- Εφαρμογή προγραμμάτων τροποποίησης συμπεριφοράς, οριοθέτηση, αύξηση συγκέντρωσης και προσοχής
- Ψυχολογική υποστήριξη παιδιού - ενίσχυση της αυτοεκτίμησης